سیاه کوه

مشخصات و شرایط جغرافیایی پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه کوه:

پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: منطقه سیاه کوه در تاریخ 1380/7/25 به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام و بخشی از آن طی مصوبه شماره 293 شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ 1386/11/12 بعنوان پارک ملی سیاه کوه به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوست.

پارک ملی سیاه کوه با مساحت 80,786 هکتار در جوار منطقه حفاظت شده سیاه کوه (مساحت منطقه حفاظت شده سیاه کوه 124996 هکتار می باشد) در محدوده بین استان های یزد و اصفهان واقع شده و بخش های جنوبی این منطقه از نظر تقسیمات سیاسی کشوری در استان یزد و بخش های شمالی آن در استان اصفهان قرار دارد.

سیاه کوه در مجاورت یکی از وسیع ترین عرصه های بیابانی کشور قرار گرفته است و اکوسیستم های متنوعی نظیر کویر، بیابان، استپ و نمکزار در این عرصه دیده می شوند.

پارک ملی سیاه کوه از بکرترین پارک های ملی کشور به‌ شمار می رود و با وجود ده‌ها گونه نادر جانوری و گیاهی از جمله ناشناخته‌ترین مناطق حفاظت شده دنیا است. پارک ملی سیاه کوه یکی از بلامعارض‌ترین مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست در کشور است.

این منطقه از نظر تراکم پوشش گیاهی شرایط مطلوبی برای زیست جانوران حاشیه کویر دارد ضمن اینکه به‌ علت بعد مسافت تا اماکن مسکونی و نبود تعدد راه‌های ارتباطی، از دستبرد شکارچیان و اشکال مختلف توسعه مصون مانده است به‌ طوریکه وجود حداقل تعارضات انسانی از مهمترین امتیازات بارز و برجسته منطقه سیاه کوه است که دستیابی به اهداف حفاظتی و اجرای برنامه‌های مدیریتی را آسانتر می کند.

یکپارچکی زیستگاه‌ و ناچیز بودن تعارضات انسان ساخت در منطقه حفاظت شده و پارک ملی سیاه کوه، این منطقه را از نظر حفظ نگهداری و احیای جمعیت‌ گونه‌های حیات وحش ممتاز کرده است به گونه‌ای که ارتفاعات سیاه کوه از مطلوبترین زیستگاه‌های کل و بز در استان یزد است و اشکال تپه ماهوری و وجود دره‌های متعدد نیز جمعیت‌ مناسبی از قوچ و میش را در خود جای داده است.

مرتفع‌ترین نقطه منطقه، قله سیاهکوه (کافرکوه) با ارتفاع 2050 متر در نیمه جنوبی منطقه است که به همراه ارتفاعات به هم پیوسته مجاور آن از بهترین زیستگاه‌های کل و بز در استان یزد بشمار می آید.

براساس تحلیل آمار ایستگاه‌های کلیماتولوژی اطراف پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه کوه، متوسط بارندگی سالانه منطقه 48 میلی متر برآورد شده است که حداکثر بارندگی در فصل زمستان در دیماه و حداقل در فصل تابستان به وقوع پیوسته است.

دو ورودی اصلی در شمال شرقی و جنوب شرقی منطقه حفاظت شده سیاه کوه که هر دو از جاده آسفالته اردکان – چوپانان منشعب می شود، به عنوان راههای دسترسی اصلی به منطقه محسوب می شوند که ورودی جنوب شرقی در کیلومتر 40 جاده اردکان – چوپانان و ورودی شمال شرقی در کیلومتر 115 همین جاده قرار دارد.

تغییرات دمایی شبانه روز در این منطقه شدید است، زمستان‌های سرد و خشک و تابستان‌های بسیار گرم و خشک از دیگر ویژگی های اقلیمی منطقه به‌ شمار می آید.

منابع آب:

با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی منطقه، هیچ گونه رودخانه دائمی در پارک ملی سیاه کوه وجود ندارد و تنها در زمان بارندگی های شدید، رودخانه های فصلی و موقتی منطقه آبدار می شوند.

مهمترین منابع تامین کننده نیاز آبی حیات وحش شامل چشمه ها و سنگ آبهاست و منبع اصلی تامین آب مورد نیاز گونه های کوهزی ارتفاعات سیاه کوه به ویژه کل و بز نیز سنگ آبها هستند.

در یک نگاه کلی کمبود منابع آب در پارک ملی و منطقه حفاظت شده سیاه کوه مشهود است اما از جمله منابع آب این منطقه می توان به چشمه قاسم وزیر، چشمه یارعلی، چشمه خلق، دوگنبد، چاه ریزآب خرما، سبز چاه، قناتوک، ریزآب صالحی، ریز آب معراجی و چشمه تیهو اشاره کرد.

همچنین برای رفع مشکل‌ کم آبی در سال‌های اخیر تعدادی آب انبار توسط اداره حفاظت محیط زیست استان یزد ساخته شده که در خشکسالی ها نقش بسیار مهمی در ماندگاری حیات وحش در منطقه ایفا کرده‌اند، که از جملR