اتیوپی

اِتیوپی با نام رسمی جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی، کشوری محصور در خشکی است در شاخ آفریقا قرار گرفته‌است. این کشور با 82/5 میلیون نفر جمعیت دومین کشور پرجمعیت و با 1/100 هزار کیلومتر مربع دهمین کشور بزرگ آفریقا است. پایتخت آن آدیس آبابا است. اتیوپی از شمال با اریتره، از غرب با سودان از شرق و جنوب شرقی با سومالی، جیبوتی در شرق و کنیا در جنوب همسایه‌است.

اتیوپی از قدیمترین کشورهای مستقل آفریقا و یکی از کهن ترین کشورهای جهان است. این کشورپس از ارمنستان دومین کشوری بود که مسیحیت را دین رسمی خود اعلام کرد. همچنین این کشور برای مدت‌های مدید محل تلاقی تمدن‌های شمال آفریقا، خاورمیانه و باقی مناطقآفریقا بوده‌است. بعنوان یک خصوصیت شاخص در میان ملت‌های آفریقائی، اتیوپی هرگز مستعمره کشورهای دیگر نبوده و همیشه استقلال خود را در درگیری‌های سطح آفریقا حفظ نموده‌است. در کل، از زمان‌های قدیم، اتیوپی عضو سازمان‌های بین‌المللی بوده‌است. ازجمله: در سال 1942 با امضای منشور ملل متحد بعضویت سازمان ملل متحد در آمد. همچنین پس از تاسیس مرکز سازمان ملل در قاره آفریقا، اتیوپی بعنوان پنجاه و یکمین عضو اصلی سازمان ملل متحد پذیرفته گردید. از سوی دیگر مرکز مدیریت و یکی از بنیان گذاران اصلی سازمان اتحاد آفریقا که نام فعلی آن اتحادیه آفریقا است، می‌باشد.

در سده یکم پس از میلاد، پادشاهی آکسوم توانست منطقه را یک‌پارچه کند و این پادشاهی به عنوان نیای اتیوپی سده‌های میانه و اتیوپی امروزی شناخته می‌شود. مانی، دین‌آور ایرانی، آکسوم را همراه با ایران، رم و چین به عنوان یکی از چهار قدرت بزرگ زمان خود برشمرده‌است.

در حدود سال 1936. م ایتالیا اتیوپی را اشغال کرد تا در سال 1941. م ایتالیا پس از شکست در جنگ جهانی دوم اتیوپی و سایر کشورهای آفریقای شرقی را تخلیه کرد.

این کشور سابقهٔ هزاران ساله دارد. یونانیان از همان زمان باستان آن را اتیوپی می‌نامیدند و در نزد مسلمانان حبشه نام داشت. نام اتیوپی از واژه یونانی Αἰθίοψ (آیثیوپس) به معنای «چهره‌سوخته» گرفته شده‌است.

جغرافیا

با وسعتی برابر 435071 مایل مربع (1127127 کیلومتر مربع [1]), اتیوپی بیست هفتمین کشور بزرگ دنیا (بعد از کلمبیا) محسوب می‌گردد. این کشور در بزرگی با بولیوی قابل مقایسه بوده و یک سوم وسعت ایالت آلاسکای ایالات متحده می‌باشد.

بخش اصلی اتیوپی در منطقه شاخ آفریقا که وسیعترین منطقه شرقی قاره آفریقا بحساب می‌آید، واقع گردیده‌است. مرزهای اتیوپی از غرب به سودان، از شمال به جیبوتی و اریتره، از شرق بهسومالی و از جنوب به کنیا ختم می‌شوند. در داخل اتیوپی مجموعه‌ای از کوهستان و فلات‌های پست وجود دارند که با دره بزرگ ریفت از هم تفکیک شده‌اند. بطور کلی مسیر این دره از جنوب غرب به شمال شرق کشیده شده که زمین‌های پست بنام استپ‌ها و یا زمین‌های نیمه صحرائی، آنرا پوشانده‌است. گوناگونی بسیار زیاد انواع زمین در این کشور باعث وجود انواع آب و هوا، خاک، سرسبزی طبیعی و ترکیبات جمعیتی گردیده‌است.

آب وهوا و بوم شناسی

ارتفاع سطح و نحوه قرار گرفتن جغرافیائی باعث بوجود آمدن سه ناحیه آب و هوائی شده‌است: منطقه سرد در ارتفاع بالای 2400 متر (7900 فوت) قرار داشته و دامنه درجه دما از حدود نقطه انجماد تا 16 درجه سانتیگراد (32 درجه - ؛ 61 درجه فارنهایت؛ در نوسان است. منطقه دمائی در ارتفاع 1500 تا 2400 متری (4900 – 7900 فوت) دارای دامنه درجه دما از 16 تا 30 درجه سانتیگراد (61 درجه - ؛ 86 درجه فارنهایت)؛ می‌باشد. و منطقه گرم در ارتفاع زیر 1500 متر (4900 فوت) قرار داشته که آب و هوای آن بصورت حاره‌ای و خشک و درجه حرارت آن در طول روز از 27 تا 50 درجه سانتیگراد (81 درجه - ؛ 122 درجه فارنهایت) است. فصل معمول بارندگی از نیمه ماه ژوئن تا اواسط ماه سپتامبر (در مناطق جنوبی طولانی تر است) می‌باشد که به دنباله بارش‌های متناوب فوریه تا مارس می‌آید؛ مابقی ماههای سال خشک هستند.

اتیوپی از لحاظ بوم شناسی کشوری با آب وهوای متنوع می‌باشد. دریاچه تانا در شمال سرچشمه نیل آبی است. این کشور همچنین دارای انواع حیوانات بومی بسیار است که از مهمترین آن‌ها می‌توان از میمون گلادا، بز کوهی والیا و گرگ اتیوپیائی (یا روباه میمون نما) نام برد.

اقتصاد

اتیوپی از لحاظ تاریخی یکی از بهترین اقتصادهای جهان را دارا می‌باشد که در طول دوران سلطنت هایله سلاسی که در آن ارزش دلار اتیوپی خیلی بالا رفته بود، نیز ادامه داشته‌است. اتیوپی در مرز یک ملت کامیاب قرار داشت. اما در هر صورت پس از انقلاب سال 1974 (میلادی)، نحوه اداره اقتصاد اتیوپی بصورت اقتصاد سوسیالیستی تغییر یافت: کنترل‌های قدرتمند ایالات تثبیت گشته و بخش عمده‌ای از اقتصاد و از جمله صنایع مدرن، کشاورزی سطح بالا و تجاری، کلیه زمین‌های کشاورزی، مناطق اجاره‌ای شهری و کلیه موسسات مالی به بخش خصوصی منتقل گردیدند. از نیمه سال1991 (میلادی)، اقتصاد شروع بحرکت بسمت اقتصاد بازار محور غیر متمرکز نموده و تاکید آن بر ابتکار عمل فردی قرار گرفت که نتیجه آن یک دهه رکود اقتصادی بود. در سال 1993 (میلادی) حرکت تدریجی خصوصی سازی کسب و کار، صنعت، بانکداری، کشاورزی، تجارت و بازرگانی ادامه یافت.

با این‌حال، اتیوپی بصورت کامل یک کشور خصوصی نیست. حزب حاکم ائی پی آر دی اف کنترل بیش از پنجاه موسسه تجاری قدرتمند در اتیوپی را در دست دارد. این روش نسخه کپی برداری شده از اقتصاد چین می‌باشد. برخی از این موسسات عبارتند از امباسل، تیکور آبای، دینشو، مگا و غیره. هم اکنون بسیاری از مایملک رژیم قبل بنام خصوصی سازی به این موسسات تحت کنترل ائی پی آر دی اف انتقال یافته‌اند. از آن گذشته، بر اساس قانون اساسی اتیوپی، حق مالکیت زمین تنها به "ایالت و مردم" تعلق دارد، لکن شهروندان تنها امکان تملک زمین (تا 99 سال) را داشته و قادر به اجاره مجدد، فروش و یا تملک زمین نیستند..[32]

در اتیوپی کشاورزی حدود 41 درصد تولید ناخالص ملی (جی دی پی)، 80 درصد صادرات و 80 درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهد. بسیاری از فعالیت‌های دیگر اقتصادی از جمله بازاریابی، پردازش و صادرات محصولات کشاورزی نیز به رشته کشاورزی وابسته هستند. تولید بصورت فشرده دارای اساسی معیشتی بوده و بخش عمده‌ای از کالاهای صادراتی توسط بخش کوچکی فراورده‌های سود آور کشاورزی تامین می‌گردد. محصولات اصلی این کشور شامل قهوه، موج (" بعنوان مثال " لوبیا)، دانه‌های روغنی، غلات، سیب زمینی، نیشکر و سبزیجات می‌گردد. اقلام کشاورزی، صادرات عمده این کشور را تشکیل داده و قهوه پر درآمد ترین محصول بحساب می‌آید. بنظر می‌رسد جمعیت دام اتیوپی، بزرگترین رقم در کل قاره آفریقا را تشکیل داده و از سال 1987 (میلادی) 15 درصد تولید ناخالص کشور را شکل داده‌است.

تولید ناخالص داخلی این کشور 55٫07 میلیارد دلار است. اتیوپی 27٫27 میلیون نفر نیروی کار دارد که 80 درصد آنها در بخش کشاورزی مشغول به کارند.

38٫7 درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند و نرخ تورم در آن 15٫9 درصد است.

صادرات

مهمترین کالای صادراتی این کشور قهوه‌است و دیگر فراورده‌های آن عبارتند از:

•میوه

•سبزیجات

•دانه‌های روغنی

•چرم و پوست و حیوانات زنده

این صادرات به مقاصد زیر است: آلمان (12٫8 درصد)، چین (10٫6 درصد)، ژاپن (7٫5 درصد)، آمریکا (6٫8 درصد)، عربستان سعودی (5٫9 درصد)، جیبوتی (5٫8 درصد)، ایتالیا (5 درصد)

واردات

کالاهای وارداتی به این کشور عبارتند از:

•مواد غذایی

•حیوانات زنده

•نفت و محصولات آن

•مواد شیمیایی، ماشین‌آلات

•وسایل نقلیه موتوری

•غله

•منسوجات

مردم

مردم اتیوپی عمدتاً از نژاد دورگه سامی و سیاه هستند و به زبان‌های متعددی مانند زبان‌های امهاری, سودو, اینور, چها, تیگره, سیلته و هراری تکلم می‌کنند. عربی نیز در این کشور رایج است. بیش از شصت درصد از مردم اتیوپی مسیحی می‌باشند.

اتیوپی چهل و هشت زبان بومی دارد و رایج‌ترین زبان خارجی در میان تحصیل‌کردگان این کشور زبان انگلیسی است. انگلیسی در دبیرستان‌ها تدریس می‌شود و امهاری پیش از این زبان اصلی تدریس در دبستان‌ها بود اما از سال‌ها پیش زبان‌های محلی هم‌چون اورومیفا و تیگرینیا این نقش را برعهده گرفته‌اند. اتیوپی، خط ویژه خود را دارد که گعز نامیده می‌شود.

مسیحیان 61%، مسلمانان 33% و پیروان مناسک سنتی 5% جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. مسیحیت ارتودکس حضوری غالب در نواحی مرکزی و شمالی اتیوپی دارد. این در حالیست که هم ارتودکس و هم پروتستان در مناطق جنوب و غرب اتیوپی حاکمیت دارند.