آرژانتین

نواحی جغرافیایی

پامپاس: دشتهای غربی و شرقی از بوینس آیرس از جمله حاصلخیزترین نقاط در دنیا می‌باشند. آنها که پامپای مرطوب نامیده می‌شوند، بیشتر نواحی ایالات، بوینس آیرس و کوردوبا، و بخش‌های عمده‌ای از استان‌های سانتافه و لاپامپا را می‌پوشانند. بخش غربی لاپامپا و سن لوئیزنیز دارای دشتهای (پامپای خشک) هستند، اما آنها خشکتر هستند و بیشتر برای چرای دام استفاده می‌شوند. رشته کوه کوردوبا در ایالت همنام خود (که تا سن لوئیز امتداد دارد)، مهم‌ترین شاخصه جغرافیایی پامپاس است.

گرانچاکو: ناحیه گرانچاکو در شمال کشور محل کشت عمده دیم/ آبی فصلی پنبه و پرورش دامهای اهلی می‌باشد. این ناحیه استان‌های چاکو و فورموزا را تحت پوشش قرار می‌دهد. این ناحیه از جنگلهای نیمه گرمسیری، زمین کم دارو درخت، و برخی زمینهای مرطوب پوشیده می‌شود که وطن تعداد زیادی از انواع گونه‌های گیاهی و جانوری است. استان سانتاگو دل استرو در ناحیه خشک کتر گرانچاکو قرار گرفته‌است.

مزوپوتامیا (بین النهرین): سرزمین بین رودهای، پارانا و اروگوئه بین النهرین نامیده می‌شود و شامل استان‌های کورینتس و ایالت انتره ریوز| انتره ریوز می‌شود. این منطقه به صورت زمینهای همواری است که برای چرای دام و رشد گیاهان مناسب است، و سرزمینهای مرطوب ایبریا در مرکز کورینتس قرار دارد. میسیونز گرمسیری تر است و دارای ویژگی جغرافیایی سرزمینهای مرتفع برزیل می‌باشد. این ناحیه دارای خصوصیت جنگلهای بارانی نیمه گرمسیری و آبشارهای ایگوآزو است.

پاتاگونیا: زمینهای استپ پاتاگونیا، در استان‌های ایالت نوکوئین| نوکوئین، ایالت ریونگرو| ریو نگرو، ایالت چوبوت| چوبوت و ایالت سانتاکروز (آرژانتین)| سانتاکروز با خاستگاهی سه گانه می‌باشند. بیشتر این نواحی نیمه بایر در شمال تا سرد و بایر در حدود جنوب است، اما جنگلهایی در حواشی جنوبی آن رشد می‌کنند که سطح آنها با دریاجه‌های متعدد و بزرگی پوشیده شده‌است. تییرا دل فیوگو سرد و مرطوب می‌باشد که تحت تاثیرات اقیانوسی هوای آن معتدل شده‌است. به پاتاگونیای جنوبی (در حوالی جنوب ریونگرو با رودخانه‌ای به همین نام، و نوکوئین) نیز به عنوان کوماهوئه (کاربرد آن معمول نیست) اشاره می‌شود.

کویو: بخش مرکزی غرب آرژانتین که غالباً با کوهستانهای سربه فلک کشیده آند پوشیده شده‌است. به سمت شرق در این ناحیه، منطقه‌ای بایر قرار دارد که به کویو، آرژانتین| کویو معروف است. با آب شدن یخها از فراز این کوه‌ها ستون فقرات سرزمین پست واحه‌های آبیاری شده تشکیل می‌شود، در مرکز آن یک ناحیه غنی کشت میوه و انگور در ایالت مندوزا و ایالت سن خوآن وجود دارد. بیشتر نواحی شمالی بیشتر دراثر وقایع جغرافیایی در ایالت لاریوجا، گرمتر و خشکتر می‌گردند.

نوآ یا نورواسته: این منطقه بطور متوسط بلندترین ناحیه‌است. چند رشته کوه موازی، و تعدادی از قلل مرتفعتر از 20000 فوت در آن این منطقه پوشش داده‌اند. این رشته کوه‌ها در گستره جغرافیایی به سمت شمال گسترده تر می‌شوند. این مناطق با دره‌های بارور رودخانه‌ای پوشسیده می‌شوند، که مهم‌ترین نمونه‌های آن، دره‌های کالچاکوئ در استان‌های ایالت کاتامارکا| کاتامارکا، ایالات توکومین، و ایالت سالتا می‌باشند. ایالت دیگر شمال آن ایالت ژوژوی نزدیک بولیوی است که عمدتاً در داخل جلگه آلتیپلانو درکوه‌های آند مرکزی واقع شده‌است. مدار راس الجدی از شمال این منطقه عبور می‌کند.

رودخانه ها

رودخانه‌های اصلی در آرژانتین عبارتند از : پیلکومایو ، سان خوان ، دساگوادرو ، دسه آدو ، پاراگوئه ، برمه خو ، کلرادو ، ریونگرو ، سالادو ، اروگوئه ، و بزرگ‌ترین آنها، پارانا ، دو رود اخیر پیش از رسیدن به اقیانوس اطلس با یکدیگر تلاقی کرده و دهانه ریودلاپلاتا را تشکیل می دهند .

رودخانه‌های مهم از لحاظ منطقه ای عبارتند از : آتوئل و مندوزا در ایالت مندوزا ، چوبوت در پاتاگونیا ، ریوگرانده در هوخوی ، رود سان فرانسیسکو در سالتا

سایر رودها : نئوکن ، لیمای ، ترسه رو ، ایگواسو ، ماتانزا ، سان خاویر ، کارکارانیا ، توپونگاتو ، سانتاکروز ، سنگوئر ، آلومینه ، کولون کورا ، کورینته ، لوخان ، رکونکوئیستا ، موخوتورو ، تونویان ، دیامانته ، فلیسیانو، کوارتو

دریاچه‌ها

دریاچه‌های متعددی در آرژانتین وجود دارد، که تعدادی از آنها در پاتاگونیا واقع شده‌اند. در میان این دریاچه‌ها، آرخنتینو و ویدما در سانتاکروز، ناهوئل هوآپی در ریونگرو و فانیانو در تییرا دل فیوگو، و کلهوی هوآپی و موسترز در چوبوت هستند. دریاچه بوینس آیرس و اوهیگین/ دریاچه سن مارتین با کشور شیلی مشترک است. مارچیکیتا، کوردوبا، بزرگ‌ترین دریاچه شور در این کشور می‌باشد. مخازن متعددی از آب در اثر سدها در این کشور وجود دارد. آرژانتین از فصول داغ بهاری، همچون در ترماس دریو هوندو با دمای بین c°30 و c°65 برخوردار است.

نواحی ساحلی و دریاها

آرژانتینن دارای 2665 کیلومتر (1565 مایل) نوار ساحلی است.این سکوی قاره بطور غیرعادی پهن است؛ در آرژانتین این ناحیه کم عمق از اقیانوس اطلس، دریای آرژانتین نامیده می‌شود. این آبها از ماهی‌ها غنی بوده و تصور می‌شود که منابع انرژی هیدروکربنی مهمی را در خود جای داده باشند. نوار ساحلی آرژانتین بین نواحی شن و ماسه‌ای و صخره‌ها در نوسان است. دو جریان اقیانوسی عمده که این ساحل را تحت تاثیر قرار می‌دهندعبارت‌اند از جریان برزیل (گرم) و جریان فالکلند (سرد)(به زبان اسپانیولی: «کورینته آنتارتیکا»).

به دلیل ناهمواری توده خشکی ساحل، دو جریان مزبور با تاثیر خود بر اقلیم این ناحیه موجب تغییر آن شده و اجازه نمی‌دهند دماهای آن بطور یکنواخت با عرض جغرافیایی بالاتر آن افت پیدا کند. ساحل جنوبی تییرا دل فیوگو بخش شمالی ساحل دریک پسیج را تشکیل می‌دهد.

اقلیم

به دلیل دامنه‌های نوسان در طول جغرافیایی و ارتفاع، آرژانتین دچار اقلیمهای متنوعی می‌شود. به عنوان یک قاعده، اقلیم غالباً در دامنه‌ای از آب و هوای نیم گرمسیری در شمال تا اقلیم زیر خط قطب در جنوب با محدوده‌های دمایی در نوسان است. شمال کشور با تابستانهای بسیار داغ، مرطوب و زمستانههای ملایم و خشکتر شناخته می‌شود، و دستخوش خشکسالی‌های دوره‌ای است. مرکز آرژانتین تابستانهایی داغ با رگبارها (در غرب آرژانتین بزرگ‌ترین تگرگ‌های دنیا را پدید می‌آورد) و زمستنای سرد دارد. نواحی جنوبی دارای تابستانهایی گرم و زمستانهایی سرد با بارش سنگین برف و به ویژه در نقاط کوهستانی هستند. ارتفاعات بلندتر در تمام عرضهای جغرافیایی شرایط سردتری را تجربه می‌کنند.

گرم‌ترین و سردترین حدود دمای ثبت شده در آمریکای جنوبی در آرژانتین واقع شده‌است. دمای بالای ثبت شده 8/48 درجه سلسیوس|°c (120 درجه فارنهایت| °F) در ناحیه ریوادویا، سالتا در 11 دسامبر 1905 به ثبت رسیده‌است. پایینترین دمای ثبت شده c° 32- (27- درجه فارنهایت) در سارمینتو، ایالت چوبوت| چوبوت، در اول ژوئن1907 ثبت گردیده‌است.

بادهای اصلی در آرژانتین شامل باد سرد پامبرو است که در دشتهای هموار پاتاگونیا و «پامپاس» پس از ورود یک جبهه سرد می‌وزد؛ وینتو نورته، یک باد گرم است که از سمت شمال در اوسط و اوخر زمستان می‌وزد و شرایط هوای معتدل را فراهم می‌سازد؛ و باد زوندا، بادی گرم و خشک (باد فون)، که بخش مرکزی غرب آرژانتین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بادهای زوندا با متراکم کردن تمام رطوبت در ارتفاعات پایین 6هزار متر از کوه‌های آند، قادراست به مدت چند ساعت با سرعت 120 کیلومتر در ساعت| h/ km بوزد، و به مواد آتشزا دامن زده و سبب آسیب و صدمه گردد. زمانی که زوندا می‌وزد(ژوئن- نوامبر)، طوفانهای برفی و شرایط کولاک («وینتو بلانکو») معمولاً بر ارتفاعات بالاتر تاثیر می‌گذارد.

(باد) سودستادا (یعنی «جنوبی شرقی») را می‌توان مشابه باد شمای شرقی فرض کرد، اما ندرتاً بارش برف با آن همراه است (اما قابل پیش بینی نیست). هر دو مورد با یک سیستم فشار شدیداً پایین زمستانی همراه هستند. «سودستا» معمولاً دماهای سرد را تعدیل می‌کند اما بارانهای بسیار سنگین، دریاهای پرتلاطم، و سیلاب ساحلی به دنبال دارد. سودستا بیشتر معمولاً در اواخر پاییز و زمستان در امتداد سواحل مرکزی آرژانتین و دهانه رودخانه ریودلاپلاتا به وجود می‌آید.

نواحی جنوبی به خصوص نقاط دور جنوبی، دوره‌های طولانی روشنایی روز را از ماه نوامبر تا فوریه (حدود 9 ساعت روز) و نیز شبهای بلند از ماه می‌تا اوت را تجربه می‌کنند. همه آرژانتین از سیستم منطقه‌ای زمان 3- UTC استفاده می‌نمایند. در این کشور سیستم یک ساعت جلوبردن ساعت رعایت نمی‌شود.

حیات جانوری

بسیاری از گونه‌ها در منطقه نیمه گرمسیری شمال زندگی می‌کنند. گربه‌های بزرگ همچون گربه وحشی، یوزپلنگ، و گربه پلنگی؛ پستانداران اولیه (بوزینه زوزه کش)؛ خزندگان بزرگ (کوروکودیل‌ها)، و گونه‌هایی از بزمجه. جانوران دیگر عبارت‌اند از خوک خرطومدار، کاپیبارا، مورچه خوار، موش خرما، راکوون، و گونه‌های مختلف لاکپشت و سنگ پشت. پرندگان متعددی نیز وجود دارند که عمدتاً شامل مرغ‌های مگس خوار، فلامینگوها، مرغهای توکان، و طوطی‌ها هستند.

علفزارهای مرکزی از جانورانی همچون آرمادیلو، گربه پامپا، و مرغ رئا(پرنده)| رئا («نیاندیو») پرنده‌ای که نمی‌تواند پرواز کند، آکنده شده‌است. قوشها، شاهینها، حواصیلها، کبک‌ها در این ناحیه ساکن هستند. در اینجا گوزن و روباه نیز وجود دارند. برخی از این گونه‌ها در داخل پاتاگونیا پراکنده شده‌اند.

کوهستانهای غربی وطن جانوران مختلفی است. این جانوران عبارت‌اند از لاما، شترهای بی کوهان ویکونا| ویکونیا، که در میان بارزترین گونه‌های جانوری در آمریکای جنوبی هستند. همچنین در این منطقه، شغال، گربه آندی، و نیز بزرگ‌ترین پرنده توانا در پرواز در جهان جدید، کرکس وجود دارد. آرژانتین جنوبی، خانه‌ای برای یوزپلنگ، گوزن کوهستان (جانورشناسی)| هوئمول، پودیو (کوچک‌ترین گوزن جهان)، و گراز وحشی است.

ساحل پاتاگونیا از لحاظ حیات جانوری غنی است: فک‌ها، خوک آبی خزدار، شیرهای دریایی، و گونه‌هایی از پنگوئن. بخش‌های دورتر جنوبی نیز با مرغان ماهیخوار پر شده‌است.

آبهای محدوده آرژانتین دارای حیات اقیانوسی غنی می‌باشد؛ پستاندارانی همچون دولفینها، گاوماهی‌ها، نهنگ‌ها همچون نهنگ راست جنوبی، یک جاذبه جهانگردی عمده برای طبیعیدانان می‌باشد. ماهی‌های دریایی عبارت‌اند از ساردین‌ها، قلابماهی| قلابماهی‌های آرژانتین، ماهی دولفین پومپانو| ماهی دولفین، ماهی آزاد، و کوسه ها؛ همچنین ماهی مرکب و خرچنگ عنکبوتی («سنتولا»)در تییرا دل فیوگو یافت می‌شوند. رودخانه‌ها و جریانهای آبی در آرژانتین دارای گونه‌هایی از ماهی قزل آلا و ماهی طلایی (سالمینوس) می‌باشند.گونه‌های جالب مار ساکن در آرژانتین عبارت‌اند از بوآ (گونه)| بوآی منقبض کننده، و چال مار بسیار سمی «یاکاریا» و مار زنگی جنوب آمریکا. هورنرو پس از بررسی در سال 1928، به عنوان پرنده ملی انتخاب شد.