لشگردر

منطقه حفاظت شده لشگر در در استان همدان بین E4858 طول جغرافیایی و N3412 عرض جغرافیایی واقع شده است. مساحت آن 16071 هکتار می باشد.

پوشش گیاهی: گون, کنگر,‌آویشن‌ ,‌ فرفیون ,‌بادام وحشی,‌نسترن وحشی,‌ جو,‌ گندم ,‌گردو و سیب.

پستانداران: قوچ و میش,‌گراز,‌ روباه و گرگ.

منطقه حفاظت شده لشگردر با وسعتی در حدود 16000 هکتار در شرق و جنوب شرقی ملایر قرار دارد این منطقه به سبب ویژگیهای طبیعی دارای تنوع گیاهی و جانوری مناسبی بوده و از اکوسیستمهای پویا و کمتر دست خورده استان همدان محسوب می شود بلندترین ارتفاع منطقه 2758 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . این منطقه به جهت برخوردار بودن از شرایط لازم ابتدا در بهمن ماه سال 1363 به عنوان منطقه شکار ممنوع و سپس به جهت بهبود شرایط اکو لوژیکی و خصوصا زیستی در اسفندماه سال 1369 با جهد کوشش مجموعه پرسنل اداره کل حفاظت محیط زیست همدان با تصویب شورایعالی حفاظت محیط زیست عنوان « منطقه حفاظت شده را از آن خود کرد . این منطقه به لحاظ موقعیت طبیعی و توپوگرافی دارای سه وضعیت کوهستانی . تپه ماهوری و نسبتا دشتی می باشد .

مناطق کوهستانی زیستگاه کل و بز و مناطق تپه ماهوری زیستگاه گونه حمایت شده قوچ و میش ارمنی می باشد و مناطق دشتی نیز به سبب تغییر نوع کاربری زمین از جانب روستائیان به صورت کشت باغات انگور درآمده است . (گونه های جانوری ) منطقه حفاظت شده لشگردر به سبب سیمای کوهستانی عدم دسترسی سهل و آسان به تپه ماهورهای قابل توجه و پوشش گیاهی نسبتا مناسب از دیرباز وحوش قابل ملاحظه ای بوده است گرچه جمعیت آنان در سالیان اخیر سیر نزولی شدید را طی کرده است اما پس از اعلام به عنوان حفاظت شده و حفظ و حراست آن احیاء جمعیت وحوش روند مطلوبی را طی نموده است . از پستانداران منطقه می توان پازن . گوسفند وحشی . گرگ . شغال . روباه . تشی . خرگوش . گورکن . کفتار و رودک و از پرندگان کبک . تیهو . باقرقره . عقاب طلایی . فاخته . دلیجه . کمر کلی .پری شاهرخ. چکچک . و از خزندگان انواع مار را می توان نام برد .

ویژگی و سیمای عمومی منطقه ( شامل وضعیت توپو گرافی، چشم انداز، پوشش گیاه و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها)

این منطقه با سیمای کوهستانی در ارتفاع متوسط از سطح دریا در نقاط کم ارتفاع 1750 متر و در نقاط مرتفع 2928 متر قرار دارد. طی دوره آماری بیست ساله میانگین بارندگی سالیانه منطقه برابر 8/288 میلی متر و میانگین سالانه دمای منطقه برابر 40/13 درجه سانتی گراد می باشد.تیپ اقلیمی منطقه به روش دومارتن نیمه خشک و طبق روش آمبرژه خشک سرد تعیین شده است. جهت وزش باد از جنوب به سمت شمال جریان دارد. این منطقه دارای 11 چشمه دائمی به نام های قمشلی ، کله بید ، دره غار ، سی یک ،گیچک ، اوضامن، سلطان آباد ، اوزون دره ، چشمه نثار ، چشمه  نقلی ، پیر مهدی می باشد. براساس مطالعه رستنی های منطقه ، تاکنون 266 گونه گیاهی متعلق به 184 جنس و43 خانواده شناسایی شده اند و از این تعداد 28گونه اندمیک ایران میباشد. خانواده (Asteraceae (composite با داشتن 31 جنس و42 گونه بزرگترین تاکسون موجود در منطقه می باشد. از گیاهان دارویی منطقه می توان کنگر، کاسنی، ریواس، کاکوتی، شیرین بیان ، بارهنگ و پونه را نام برد. گیاهان علفی و بوته ای پوشش گیاهی غالب منطقه را تشکیل می دهند اما تک درختچه هایی نیز در ارتفاعات میانی منطقه بصورت پراکنده دیده می شوند از درختچه های مهم منطقه گونه های زالزالک، انجیر، بنه، سماق ، زرشک و بادام کوهی را می توان نام برد. گونه های بوته ای و علفی منطقه مشتمل بر کلاه میر حسن ، انواع گون ، علف بادبزنی، نخود وحشی، کنگ، علف چای ، زنبق وحشی ، اسپند، شکر تیغال، لاله واژگون، ریواس ، کاروان کش ، بومادران و آویشن می باشند. در منطقه حفاظت شده لشگردر 18 گونه پستاندار از 11 خانواده و 5 راسته و 75 گونه پرنده از 23 خانواده و 7 راسته زیست می نمایند. این منطقه به لحاظ موقعیت طبیعی و توپوگرافی دارای سه وضعیت کوهستانی . تپه ماهوری و نسبتاً دشتی می باشد . مناطق کوهستانی زیستگاه کل و بز و مناطق تپه ماهوری زیستگاه گونه حمایت شده قوچ و میش ارمنی می باشد و مناطق دشتی نیز به سبب تغییر نوع کاربری زمین از جانب روستائیان به صورت کشت باغات انگور درآمده است. از پستانداران منطقه می توان کل وبز،  قوچ ومیش، گرگ، شغال ، روباه، تشی ، خرگوش، گورکن ، کفتار و رودک و از پرندگان کبک، تیهو، باقرقره، عقاب طلایی، قرقی، فاخته، دلیجه، کمر کلی ، پری شاهرخ ، چیچک ، و از خزندگان انواع مار را می توان نام برد . 

جاذبه های اکوتوریسمی

تنوع پوشش گیاهی و وحوش منطقه از جاذبه های اکوتوریسمی منطقه می باشد.

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی

تعداد 16 روستا در اطراف منطقه وجود دارد که  شامل ازناو ، سلطان آباد ، قلعه جوزان ، پیر خداوردی ، چشمه قاضی ، جوزان ، جوراب ، ازناوله ، احمدیه ، میشن ، کمازون ، زنگنه سفلی وعلیا، احمد روغنی ، ازناوله، کساوند   که همه این روستاها در محدوده مرزی منطقه قرار گرفته اند. 

تعارضات مهم منطقه

وجود صنایع حاشیه منطقه، واگذار شده از سوی منابع طبیعی نظیر شرکت چند منظوره ، ایران مته، کارخانه الیاف صنعتی ( کیان کردسا) آسفالت ایران بیس  ،شهرک صنعتی خصوصی

استخراج و فعالیت های معدنی از جمله معدن سرب و روی آهنگران

اجرای پروژه های زیر بنایی نظیر: پروژه انتقال گاز غرب – نیروگاه برق شازند– بهمن ، راه آهن سمنگان – خسروی - کرمانشاه

چرای زود هنگام و مازاد بر ظرفیت در مراتع منطقه و نیز وجود دام غیر مجاز در منطقه .

تخریب و شخم زنی اراضی و تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی.

پدیده خشکسالی طی سالهای اخیر

وجود عشایر در منطقه 

بوته کنی و برداشت بی رویه پوشش گیاهی منطقه

احداث پروژه های آموزشی و نظامی و خدماتی نظیر : پادگان امام علی (ع) – دانشگاه و مجتمع های ورزشی ، بهشت هاجر و ...

تجهیزات و امکانات

دو پاسگاه محیط بانی، تعداد 9 نفر نیروی فعال ، یک دستگاه خودروی پیکاب، موتور سیکلت